Uitgenodigd door de redactie om ook iets te schrijven voor dit blad als een der oprichters en – toevallig ook – naamgever van Orang Peladang, een naam die reeds zo lang burgerrecht heeft gekregen in de kringen van D.L.C. en zijn reünisten verenigingen, zou ik daar iets over willen zeggen.
De term “orang peladang” of korter “peladang” wordt in Indonesië weinig meer gehoord, langzamerhand verdrongen door een zeer algemeen gebruikt woord “tani”, “petani” of “orang petani” *). De ontwikkeling van een eens koloniaal gebied doet de vormen van nieuwe woorden b.v. bij de intensiviteit van landbouwbedrijven heel gewoon.
Een groot taalgeleerde van wereldnaam op het gebied van Indonesische taalwetenschap, prof. H. Kern, heeft eens geschreven: “een taal is een nalatenschap van het voorgeslacht aan de nakomelingen. Het is een schat, die in de loop der eeuwen onophoudelijk aan de ene kant verliezen, aan de andere kant verrijken ondergaat. De woorden zijn te vergelijken met munten, die gangbaar blijven, zolang de daarop gedrukte stempel herkenbaar is en die in het tegenovergestelde geval omgesmolten, hernieuwd kunnen worden. Nu kan het gebeuren, dat enkele muntstukken van zeer ouderwetsche stempel bewaard blijven terwijl andere van dezelfde soort buiten koers geraakt, verloren gegaan of ongestempeld zijn. Iedere taal, man men aannemen, zal woorden bezitten die een ouderwets karakter vertonen en niettemin in zwang gebleven zijn als zeldzaamheden, als overblijfselen uit een tijd toen soortgelijke exemplaren in overvloed voorhanden waren”.
Mijn citaat is wel wat lang en ik denk dat de vraag te kunnen beantwoorden of de naam “Orang Peladang”, die nu reeds “uit de mode” is of in ongebruik geraakt, wel gehandhaafd kan blijven? Ik zou willen zeggen, waarom niet? B.v. als curiositeit, een herinnering aan de “eerste steenlegging”, zo lang geleden, van een gebouw voor de eenheid van de Landbouwers in Deventer, waarin de architecten thans nagenoeg allen niet meer in leven zijn, de een na de ander verdwenen uit de sombere loop van het menselijk geslacht.
*) Het woord “ladang” is wat wij vroegen noemden, Maleis,
“Tani” is een Javaans woord en wil zeggen “farming”.
Het Indonesisch is een eenheidstaal in de Republiek Indonesië, gevormd door woorden, waarvan vele ontleend zijn aan “National Territory” ( z.g. daerah-dialecten).
Bron: Orang Pelandang 59 jaargang no. 2, oktober 1971